Suốt mười năm qua, năm nào cũng vậy, cứ đến ngày này là nhà bên lại bày biện cỗ bàn, hương hoa nghi ngút khói. Chị hàng xóm bảo đó là giỗ chồng — một người đàn ông đoản mệnh, mất sớm vì tai nạn. Dù là giỗ to nhưng chỉ thấy mời riêng chồng tôi sang ăn, bảo là “bạn thân anh ấy khi còn sống”. Tôi cũng chẳng để tâm. Phận đàn bà, ai lại đi soi chuyện hiếu hỉ. Vả lại chồng tôi vốn hiền, tử tế, hay giúp người.

Thấm thoắt đã mười năm. Năm nay, chẳng hiểu vì sao, tôi cứ có cảm giác lạ. Lúc thì thấy chồng lén lút nhắn tin, lúc lại viện cớ đi từ trưa để “phụ giúp làm cỗ”. Tim tôi cứ thắt lại từng cơn. Đến chiều, tôi quyết định sang xem thử — dù chỉ là để xem cái mâm cỗ giỗ có gì đặc biệt khiến chồng tôi trung thành suốt mười năm như thế.

Tôi bước vào nhà, không ai để ý. Khách đã đông, tiếng cười nói rôm rả. Tôi len qua những người quen mặt, chưa kịp chào ai thì mắt tôi đập vào bàn thờ giữa nhà.

Tôi chết lặng.

Trên đó, di ảnh người “chồng quá cố” của chị ta — không ai khác — chính là chồng tôi.

Anh mặc bộ đồ vest xanh sẫm, cà vạt đỏ, nụ cười quen thuộc không thể nhầm lẫn. Tôi đã nhìn thấy tấm hình đó. Chính tôi là người đã chụp cho anh ngày anh được thăng chức năm ấy.

Tim tôi như ngừng đập. Mặt tôi tái mét. Chị hàng xóm vừa từ trong bếp bước ra, thấy tôi đứng sững, mặt chị ta cũng cắt không còn giọt máu.

Tôi gào lên:

– Đây là chuyện gì? TẠI SAO chồng tôi lại là người trên bàn thờ nhà chị?!

Chị ta lắp bắp, nước mắt dàn dụa:

– Chị… chị xin lỗi… chị không muốn giấu nữa… thật ra… ảnh là chồng em… là cha đứa nhỏ này… anh ấy sống hai cuộc đời, mười năm qua… chưa từng bỏ giỗ…

Cả đám đông sững sờ. Chồng tôi từ sau nhà chạy ra, mặt tái nhợt, vừa nhìn thấy tôi thì khựng lại. Ánh mắt anh ta hoảng hốt, ấp úng không thành lời.

Tôi hiểu tất cả.

Mười năm chung sống. Mười năm tin tưởng. Mười năm anh ấy đi “ăn giỗ” nhà hàng xóm — thực chất là đi giỗ chính mình, trong một cuộc đời khác, với một người đàn bà khác và một đứa con tôi chưa từng biết.

Cơn giận dữ, tủi nhục và đau đớn trào lên như sóng biển. Tôi cười như điên dại giữa đám đông sững sờ, trong khi di ảnh chồng tôi vẫn lặng lẽ mỉm cười trên bàn thờ, như chưa từng có gì sai trái.